W świecie pełnym dźwięków, muzyki i rozmów, trudno sobie wyobrazić, że dla niektórych osób przetwarzanie słyszanych dźwięków może stanowić znaczną trudność. To właśnie doświadczają osoby z zaburzeniami przetwarzania słuchowego (APD lub CAPD), dla których każdy dzień jest wyzwaniem, wymagającym nie tylko zrozumienia mowy, ale również radzenia sobie z hałasem i zgiełkiem codziennego życia.
Z tego artykułu dowiesz się:
Czym jest APD?
APD – Auditory Processing Disorder lub CAPD – Central Auditory Processing Disorder to zaburzenia przetwarzania słuchowego, które nie są problemem słuchu w tradycyjnym rozumieniu – to nie o słabość słuchu tu chodzi. Osoby z APD mają prawidłową czułość słuchu, ale ich mózg nie potrafi poprawnie przetwarzać, rozpoznawać i interpretować dźwięków, szczególnie tych złożonych, jak mowa. W rezultacie, choć słyszą dźwięki, mogą mieć trudności z ich zrozumieniem, co może prowadzić do problemów w komunikacji, nauce i codziennym funkcjonowaniu.
Skąd się biorą te zaburzenia?
Przyczyny APD nie są w pełni zrozumiałe, ale wiadomo, że mogą mieć związek z różnymi czynnikami ryzyka, w tym z problemami w okresie prenatalnym (np. infekcjami wirusowymi matki), perinatalnym (niedotlenienie podczas porodu) oraz postnatalnym (np. przewlekłe zapalenie ucha). Również czynniki genetyczne i nadmierna ekspozycja na bodźce słuchowe mogą odgrywać rolę.
Jakie są objawy APD?
Osoby z APD mogą doświadczać szerokiego zakresu trudności, od problemów z rozumieniem mowy w hałaśliwym otoczeniu, przez trudności z zapamiętywaniem instrukcji słownych, po opóźniony rozwój mowy u dzieci. Często zdarza się, że mają problem z lokalizacją źródła dźwięku, różnicowaniem podobnie brzmiących dźwięków, czy też mogą wykazywać nadwrażliwość na pewne dźwięki.
Objawy CAPD można podzielić na związane z:
Bezpośrednią percepcją słuchową
- skarżenie się na nadmierny hałas lub inne zakłócenia, co może skutkować nieadekwatną nadwrażliwością słuchową (wywołującą niepokój, frustrację, lęk);
- częste zmęczenie po przebywaniu w niekorzystnym akustycznie (dla dziecka) środowisku;
- zwracanie uwagi na nieistotne bodźce słuchowe;
- trudności z lokalizacją dźwięku;
Nabywaniem kompetencji językowych
- problemy ze zrozumieniem mowy
- problemy ze zrozumieniem dłuższych poleceń i pytań, w szczególności zniekształconych przez hałas czy złą akustykę;
- zaburzone elementy prozodii mowy, np. intonacja. Mowa może być przesadnie głośna, szybka lub wolna i cicha; występuje często brak płynności wypowiedzi.
- trudności w różnicowaniu dźwięków mowy o podobnym brzmieniu (d:t, g:k, z:s, ż:sz, w;f, dz:c) i błędnie je zapisuje
- trudności w nauce języków obcych;
- trudności o charakterze dyslektycznym: czytaniem, pisaniem, ortografią
Zachowaniem
- nadruchliwość, agresywność lub też nadmierna wrażliwość połączona z płaczliwością;
- problemy z zapamiętaniem czynności do wykonania, słaba organizacją pracy,
- częste rozpraszanie się i nieuwaga (zaburzona koncentracja)
Poczuciem bezpieczeństwa
- częsty lęk towarzyszący czynnościom, zwłaszcza wykonywanym publicznie
- niska samoocena
- niepokój, rozdrażnienie, zmęczenie, bóle głowy
Wskutek opisanych problemów dzieci z zaburzeniami przetwarzania słuchowego nie czują się bezpiecznie i komfortowo w swoim otoczeniu. Pomimo wysiłku i podejmowanych prób, nie zawsze właściwie rozumieją kontekst sytuacji, w której się znajdują. Kontakty społeczne ich męczą. Mają problemy komunikacyjne oraz trudności w nauce szkolnej. Wszystko to jest dla nich źródłem permanentnego stresu i może spowodować obniżenie samooceny, wycofanie oraz nieśmiałość.
Mimo że APD może stanowić wyzwanie, odpowiednia diagnoza i terapia mogą znacząco poprawić funkcjonowanie osób z tymi zaburzeniami. Wsparcie ze strony rodziny, nauczycieli i terapeutów jest kluczowe w pomaganiu dzieciom i dorosłym w adaptacji strategii radzenia sobie z trudnościami słuchowymi. Edukacja i świadomość na temat APD są niezbędne, aby umożliwić osobom dotkniętym tymi zaburzeniami pełniejsze i bardziej satysfakcjonujące życie.
Jak pomóc dziecku z zaburzeniami przetwarzania słuchowego?
Jeżeli diagnoza potwierdzi występowanie u dziecka APD – koniecznym jest objęcie go wsparciem terapeutycznym, opartym na trzech filarach:
- poprawie środowiska akustycznego w środowisku dziecka;
- treningu słuchowym przeprowadzany pod opieką specjalisty, Metoda Tomatisa, Indywidualna Stymulacja Słuchu (IAS) Johansena, Aktywny Trening Słuchowy Neuroflow
- terapia pedagogiczna, logopedyczna i psychologiczna,
W pracy dydaktycznej z dzieckiem cierpiącym na zaburzenia przetwarzania słuchowego ważne jest aby:
- przekazywać wiedzę w sposób polisensoryczny, z zaangażowaniem wielu kanałów percepcji, używać wiele pomocy wizualnych, aby uczeń mógł powiązać to, co słyszy z konkretnymi obrazami;
- stosować krótkie, proste polecenia i instrukcje słowne;
- kontrolować, czy dziecko rozumie wydane ustnie polecenia i instrukcje;
- nie odpytywać ucznia z czytania głośnego, recytowania, śpiewania w obecności całej klasy;
Zaburzenia przetwarzania słuchowego to przypomnienie, jak skomplikowany i delikatny jest nasz system słuchowy oraz jak ważne jest zrozumienie i wspieranie tych, którzy doświadczają trudności z przetwarzaniem dźwięków. Wiedza i odpowiednie podejście mogą otworzyć drzwi do świata, w którym komunikacja i nauka stają się mniej frustrujące, a życie – pełniejsze.
Udostępnij artykuł

Anna Komorowska
Nadchodzące wydarzenie
Add a strong one liner supporting the heading above and giving users a reason to click on the button below.
Zapisz się do newslettera
z aktualnościami.
Pozostałe artykuły

Jaką skalą mierzysz swoją samoocenę?
Czy mierzenie siebie prowadzi do samobiczowania? Depresja wiąże się z...
Czytaj więcejTwoje Triggery jako szansa rozwoju
Czy zdarza Ci się zareagować intensywnymi emocjami na pozornie błahe...
Czytaj więcejADHD a problemy ze snem – Jak odzyskać regeneracyjny sen?
W codziennym życiu osób z ADHD pojawiają się liczne wyzwania,...
Czytaj więcejJak uwolnić się od efektu niebieskiej kropki?
Łatwo wpaść w pułapkę negatywnych myśli, a jednym z mechanizmów,...
Czytaj więcej