Spis treści
Dzisiejszy wpis, oparty na cennym artykule „How Domestic Abusers Groom and Isolate Their Victims” dr Lisy Aronson Fontes, opublikowanym na łamach Psychology Today, przybliża dwie podstępne taktyki często stosowane na początku i w trakcie przemocowych relacji: grooming i izolację. Zrozumienie ich jest pierwszym, niezbędnym krokiem do przerwania cyklu przemocy, zarówno dla osób jej doświadczających, jak i dla tych, którzy chcą dokonać pozytywnej zmiany w swoim zachowaniu.
Grooming: Początek, który Zachwyca, Zamiast Ostrzegać
Artykuł dr Fontes zwraca uwagę na często pomijany fakt: przemocowe i kontrolujące relacje nierzadko rozpoczynają się od okresu, który jest daleki od obrazu brutalności. To czas przytłaczającej uwagi, słodkich słów, prezentów i intensywnego romansu, który może sprawić, że przyszłe ofiary przeoczą lub zignorują ostrzegawcze sygnały. Ten okres jest w rzeczywistości formą groomingu.
Grooming w tym kontekście to agresywna taktyka, mająca na celu zbudowanie głębokiego połączenia emocjonalnego, często w bardzo szybkim tempie. Abuserzy posługujący się tą metodą doskonale wiedzą, co robią. Historia Sary i Sama, opisana w artykule, doskonale ilustruje tę dynamikę. Sam, po zaledwie dwóch tygodniach znajomości, wprowadził się do Sary, uzyskał dostęp do jej konta bankowego i domagał się jej uwagi w każdej wolnej chwili. Zasypywał ją pytaniami o najintymniejsze szczegóły, sekrety i marzenia, a także towarzyszył jej wszędzie. Sara była początkowo zachwycona, czując się intensywnie kochana.
Przejście od Romantyzmu do Kontroli i Izolacji
Szybko jednak okazuje się, że ta „intensywność” ma inny cel. Sam zaczął naciskać na Sarę, by opuszczała wydarzenia związane z pracą i spotkania z przyjaciółmi, argumentując, że ich związek jest absolutnym priorytetem. Planował atrakcyjne alternatywy na święta, co skutecznie odseparowało ją od rodziny. Kulminacyjnym momentem było żądanie dostępu do jej kont w mediach społecznościowych jako rzekomego „znaku zaufania”. Gdy Sara się wahała, Sam oskarżał ją o brak zaangażowania i stawał się obrażony. Wszelkie jej próby zachowania prywatności czy niezależności klasyfikował jako dowód, że go nie kocha. Sara w końcu ustąpiła, ponieważ opór był trudniejszy, a ona pragnęła za wszelką cenę zachować „czystość” ich początkowej miłości. W ten sposób Sam skutecznie pogrążył Sarę w izolacji, co uczyniło ją bardziej podatną na dalszą, przymusową kontrolę.
Gdy Gesty Zmieniają Swoje Oblicze
Artykuł podkreśla, że gesty, które na początku wydawały się romantyczne, mogą nagle przerodzić się w zastraszanie. Przemocowcy mają tendencję do obwiniania swoich partnerów za narastające napięcie i problemy. Ofiary często intensywnie starają się ich udobruchać, próbując odzyskać poczucie bezpieczeństwa i powrócić do idealizowanego początku związku.
Przykład Dereka i Steve’a ilustruje, jak może wyglądać intymidacja, w tym w sferze intymnej. Po romantycznej kolacji Steve rozpoczął intymne gesty. Gdy Derek, mimo odwzajemnienia pocałunków, odmówił seksu, Steve mocno chwycił go za ramiona i spojrzał mu groźnie w twarz. To był moment, w którym Derek po raz pierwszy poczuł strach przed Stevem. Zrozumiał, że odmowa tak naprawdę nie była akceptowalną opcją. Aby uniknąć dalszego konfliktu, Derek już nigdy więcej nie odmówił Steve’owi w kwestiach seksualnych, czując się zastraszony przez cały czas trwania ich związku.
Ta dynamika jest kluczowa do zrozumienia: z początku groomerzy sprawiają, że ich partnerzy czują się bezwarunkowo kochani i przekonani, że nic nie mogą zrobić źle; następnie zmuszają ich do ciężkiej pracy, by ich zadowolić, obwiniając i stając się wrodzy, gdy nie dostają tego, czego chcą.
Grooming Społeczności: Izolacja od Otoczenia
Działania przemocowców często wykraczają poza relację z partnerem. Nierzadko manipulują przyjaciółmi, rodziną i innymi osobami z otoczenia ofiary, tak aby ci przeoczyli oznaki przemocy i ostatecznie zerwali kontakt z ofiarą. Abuserzy potrafią strategicznie prezentować się jako uroczy i pomocni, co sprawia, że otoczenie nie może sobie wyobrazić okrutnych czynów, które mają miejsce za zamkniętymi drzwiami.
Historia Iris pokazuje, jak jej partner, Dave, budował pozytywny wizerunek w społeczności: kosił trawniki sąsiadów, grał na organach w kościele, trenował dziecięce drużyny sportowe. Nikt nie wierzył Iris, gdy próbowała opisać, jak traktował ją i dzieci, gdy byli sami w domu.
Dlaczego Zrozumienie Groomingu Jest Kluczowe dla "Zmian na Lepsze"?
Zrozumienie procesu groomingu, opisanego przez dr Fontes, jest absolutnie fundamentalne. Pomaga ono pojąć trudną sytuację osób uwikłanych w relacje z abuserami. Grooming wyjaśnia, dlaczego ludzie mogą pozostawać z abuserami, ulegać ich żądaniom i odpychać osoby, które próbują im pomóc. Jak podkreśla badaczka przymusowej kontroli, Cassandra Wiener (cytowana w artykule), osoby, które przeżyły przemoc domową i przymusową kontrolę, są wrażliwe nie dlatego, że są słabe, mają wady charakteru czy choroby psychiczne. Są wrażliwe, ponieważ zostały poddane groomingowi.
Dla osób, które pracują nad zmianą swojego zachowania w ramach projektu „Zmiany na Lepsze”, zrozumienie tych mechanizmów – jak ich własne działania (często nieświadomie stosowane lub wyuczone wzorce) wpływają na drugą osobę, izolują ją i tworzą środowisko sprzyjające przemocy – jest pierwszym, niezbędnym krokiem. Nie można zmienić zachowania, którego się nie rozumie.
Co Można Zrobić? Wnioski z Artykułu
Artykuł dr Fontes podaje kilka praktycznych kroków, które mogą pomóc, jeśli obawiasz się, że Ty lub ktoś, na kim Ci zależy, został(a) poddany(a) groomingowi w celu wciągnięcia w przemocową relację:
- Dowiedz się więcej o przymusowej kontroli (coercive control).
- Sporządź listę form kontroli stosowanych przez partnera.
- Unikaj izolacji, utrzymując kontakt z przyjaciółmi i/lub rodziną. Artykuł przypomina, że abuserzy często monitorują kontakty swoich partnerów, dlatego warto prowadzić te rozmowy w sposób lekki i ogólnie wspierający, chyba że masz absolutną pewność co do prywatności.
- Porozmawiaj z doradcą ds. przemocy domowej na każdym etapie związku, nawet jeśli nie występuje przemoc fizyczna. Doradcy pomagają zrozumieć złożoność sytuacji i znaleźć bezpieczne drogi wyjścia.
Ten wpis otwiera naszą serię w ramach projektu „Zmiany na Lepsze”. W kolejnych tekstach będziemy zgłębiać inne aspekty przemocy domowej i, co najważniejsze, przybliżać ścieżki zmiany i możliwości budowania zdrowych relacji, co jest głównym celem naszego projektu.
Źródło: Wpis powstał na podstawie artykułu „How Domestic Abusers Groom and Isolate Their Victims” dr Lisy Aronson Fontes, opublikowanego w Psychology Today w dniu 19 lutego 2019 r..
Zadanie publiczne dofinansowane ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.
Udostępnij artykuł:
autor:
Filip Owczarek
newsletter:
z aktualnościami.