Spis treści
Czym charakteryzuje się protekcjonalne zachowanie przełożonego?
Protekcjonalność to traktowanie kogoś z wyższością, często przy jednoczesnym pozornym okazywaniu troski. Jest to forma zachowania, która może być subtelna, ale mimo to wywoływać dyskomfort i demotywację u pracowników. Przykłady protekcjonalnych zachowań mogą obejmować umniejszanie osiągnięć, gdzie przełożony minimalizuje twoje sukcesy, sugerując, że są one mniej ważne lub osiągnięte dzięki szczęściu. Na przykład, po zakończeniu ważnego projektu, szef może powiedzieć: „No cóż, miałeś szczęście, że udało ci się to zrobić”, zamiast uznać twoje umiejętności i wysiłek. Innym przykładem jest nieuzasadniona kontrola, czyli nadmierne monitorowanie i kontrolowanie pracy, które nie jest proporcjonalne do sytuacji. Może to obejmować ciągłe sprawdzanie postępów pracy, wymaganie szczegółowych raportów z codziennych zadań, mimo że nie ma takiej potrzeby, lub ingerowanie w drobne szczegóły wykonywanych zadań, co odbiera pracownikowi poczucie autonomii i zaufania.
Kolejnym przykładem jest poklepywanie po ramieniu, czyli fizyczne gesty, które sugerują protekcjonalne traktowanie. Takie gesty z pozoru wydają się niewinne, ale mogą być odczuwane jako wyraz wyższości i lekceważenia. Na przykład, szef może poklepywać pracownika po ramieniu w sposób, który sugeruje, że traktuje go jak dziecko lub osobę mniej kompetentną. Patronizowanie, czyli używanie zdrobnień lub tonów głosu, które sugerują, że jesteś mniej kompetentny niż faktycznie jesteś, to kolejny przykład protekcjonalnego zachowania. Może to obejmować zwracanie się do pracownika w sposób dziecinny lub używanie zdrobnień, takich jak „kochanieńki” lub „słoneczko”, co podważa profesjonalizm i kompetencje pracownika.
Protekcjonalność może być irytująca i frustrująca, ale nie zawsze oznacza mobbing. Ważne jest, aby odróżnić te dwa zjawiska i zrozumieć, że choć protekcjonalne zachowanie może wpływać negatywnie na morale pracownika, nie zawsze ma na celu jego systematyczne nękanie lub wykluczenie z zespołu.
Czym jest mobbing?
Mobbing to systematyczne, długotrwałe nękanie psychiczne pracownika przez współpracowników lub przełożonych, które ma na celu wykluczenie go z zespołu i zmuszenie do rezygnacji z pracy. Zgodnie z definicją Leymanna, mobbing to psychoterror w pracy, który jest intensywny i trwa przynajmniej sześć miesięcy. Przykłady mobbingu mogą obejmować regularne krytykowanie, czyli ciągłe, nieuzasadnione umniejszanie pracy pracownika. Na przykład, podwładny może być nieustannie upominany i krytykowany bez względu na jakość wykonywanych zadań, co prowadzi do poczucia bezradności i frustracji. Izolacja to kolejna forma mobbingu, która polega na wykluczeniu pracownika z działań zespołowych, spotkań i wydarzeń.
Pracownik może być celowo pomijany przy zaproszeniach na zebrania czy firmowe wydarzenia, co skutkuje jego alienacją i poczuciem osamotnienia. Podważanie kompetencji to publiczne kwestionowanie kompetencji i umiejętności pracownika. Może to obejmować sytuacje, w których przełożony lub współpracownicy otwarcie krytykują pracownika przed innymi, sugerując, że nie jest on zdolny do wykonywania swojej pracy. Tego typu działania mają na celu podważanie jego autorytetu i zaufania w oczach zespołu lub kontrahentów. Plotki i oszczerstwa to rozpowszechnianie fałszywych informacji na temat pracownika. Może to obejmować opowiadanie nieprawdziwych historii dotyczących jego życia osobistego czy zawodowego, co ma na celu zdyskredytowanie go w oczach innych i zniszczenie jego reputacji. Zastraszanie to grożenie zwolnieniem lub innymi negatywnymi konsekwencjami. Pracownik może być regularnie straszony utratą pracy lub innymi sankcjami, co wywołuje u niego ciągły stres i poczucie zagrożenia.
Mobbing to poważny problem, który wymaga natychmiastowej interwencji i wsparcia ze strony pracodawcy oraz odpowiednich instytucji. Właściwe rozpoznanie i reakcja na mobbing są kluczowe dla ochrony zdrowia psychicznego i zawodowego pracowników.
Jak reagować na przemoc w pracy?
Reagowanie na przemoc w miejscu pracy jest kluczowym aspektem zapewnienia bezpiecznego i sprawnego środowiska pracy. Przemoc może przybierać różne formy – od subtelnych form protekcjonalnego traktowania przez przełożonych po systematyczne nękanie i izolację, które są typowe dla mobbingu. Oto kilka kroków, które warto podjąć w przypadku doświadczania takich sytuacji:
Najważniejszym pierwszym krokiem jest dokumentowanie każdego incydentu. Zachowania protekcjonalne mogą być subtelne i łatwo przeoczyć, dlatego szczegółowe notowanie dat, godzin, miejsc oraz szczegółów konkretnych sytuacji jest kluczowe. To nie tylko pomaga w późniejszym zgłaszaniu problemu, ale również umożliwia świadome śledzenie wzorców i skali przemocy w miejscu pracy.
Rozmowa z przełożonym jest kolejnym ważnym etapem. Warto podkreślić swoje uczucia i konkretne przykłady problematycznych zachowań. Czasem przełożeni mogą nie zdawać sobie sprawy z negatywnego wpływu swoich działań, dlatego otwarta i rzetelna rozmowa może przyczynić się do zmiany sytuacji na lepsze. W przypadku braku rezultatów lub eskalacji sytuacji do poziomu mobbingu, warto zwrócić się o wsparcie do współpracowników, działu HR lub związków zawodowych. To mogą być istotne źródła pomocy i doradztwa w dalszych krokach, włącznie z formalnym zgłoszeniem sprawy do odpowiednich instytucji.
Zgłaszanie przemocy psychicznej w miejscu pracy jest niezwykle istotne, szczególnie gdy sytuacja staje się nie do zniesienia. Dział HR, zewnętrzne organizacje zajmujące się ochroną praw pracowniczych, a także w skrajnych przypadkach sąd, mogą być niezbędne do podjęcia skutecznych działań naprawczych. Kiedy sytuacja w pracy wpływa na nasze zdrowie psychiczne, warto zwrócić się o pomoc do profesjonalistów, takich jak psychologowie czy terapeuci. Profesjonalna pomoc może pomóc w radzeniu sobie ze stresem, negatywnymi emocjami oraz przywróceniu równowagi psychicznej po doświadczeniach przemocy w miejscu pracy.
Skuteczne radzenie sobie z przemocą w miejscu pracy wymaga świadomości, determinacji oraz korzystania z dostępnych źródeł wsparcia. Każdy pracownik ma prawo do bezpiecznego i sprawnego środowiska pracy, dlatego ważne jest, aby w przypadku doświadczania przemocy podjąć odpowiednie kroki w celu jej zażegnania i ochrony własnych praw i dobrostanu.
Udostępnij artykuł:
autor:
Agata Jagielska
newsletter:
z aktualnościami.
