Jak wspierać integrację sensoryczną dziecka w domu?

W świecie, w którym dzieci coraz częściej spędzają czas przed ekranami, integracja sensoryczna staje się tematem niezwykle istotnym w rozwoju dziecięcym. Właściwe funkcjonowanie układu sensorycznego jest kluczowym elementem w budowaniu zdolności poznawczych i emocjonalnych u dzieci. Coraz więcej rodziców i opiekunów poszukuje kreatywnych sposobów na wspieranie integracji sensorycznej. Okazuje się, że nie trzeba drogich gadżetów, ani specjalistycznego. Oto różnorodne ćwiczenia i zabawy, które można wykonywać za pomocą zwykłych domowych przedmiotów.

Dlaczego piłka to dobre narzędzie rozwoju integracji sensorycznej?

Specjaliści od terapii sensorycznej podczas stymulacji zmysłów dziecka korzystają z różnych sprzętów – desek rotacyjnych, wibrujących poduszek, mat do rolowania czy basenów z piłkami. Nie da się ukryć, że wiele zależy od kreatywności prowadzącego zajęcia, która pozwala wielokrotnie wykorzystywać te same narzędzia, dostosowując je do potrzeb malucha. Oto pomysły na zabawy, które pomogą stworzyć bezpieczną i rozwijającą przestrzeń sensoryczną w domu.

Podczas wszystkich aktywności najważniejsze jest bezpieczeństwo dziecka. Wprowadzajcie zasadę naprzemiennego działania i stopniowania trudności. Obserwujcie uważnie dzieci, a na pewno będziecie w stanie podążać za ich potrzebami. Chcę pokazać wam, że zabawy rozwijające integrację sensoryczną, mogą być fascynującym i pełnym radości doświadczeniem, które możecie wprowadzić w swoim domu. Gotowi na tę niezwykłą podróż po świecie zabaw sensorycznych w domu? Zacznijmy już teraz!

W tym artykule skupimy się na piłkach. Gdy dziecko bawi się nimi, dzieje się wiele ciekawych rzeczy. Po pierwsze, to świetna okazja do rozwijania wiodących zmysłów, czyli tych, które są najważniejsze dla naszego postrzegania świata – układzie przedsionkowym, proprioceptywnym i dotykowym. Dzięki ruchowi i zmianie pozycji ciała, dziecko ćwiczy swoją równowagę, koordynację i zmysł równowagi. Bieganie, turlanie się, czy wykonywanie różnych skłonów, to świetny sposób na dostarczanie wrażeń przedsionkowych.

Dotykając piłek o różnej fakturze, elastyczności czy twardości, maluch rozwija swoje zmysły dotyku. Siłując się, przepychając piłki czy nosząc te, które są ciężkie, dziecko wzmacnia swoje mięśnie i stymuluje układ proprioceptywny, odpowiedzialny za informacje o położeniu ciała w przestrzeni. Ale to nie koniec!

Zabawy z piłkami to doskonała okazja do rozwijania zdolności wzrokowych. Dziecko śledzi trajektorię ruchu piłki, koncentruje wzrok na jej ruchach i dostosowuje ostrość widzenia, co ma ogromny wpływ na rozwijanie funkcji wzrokowych. Jak można rozwijać integrację sensoryczną u dziecka bawiąc się piłką? Oto kilka prostych przykładów.

Jakie zabawy z piłką możesz wykorzystać?

1. Turlanie dużej piłki
Dziecko staje naprzeciwko rodzica. Obydwoje naprzemiennie turlają do siebie piłkę. Początkowo aktywność wykonujemy symetrycznie obiema rękami. Następnie, na sygnał, zaczynamy turlać piłkę raz prawą, raz lewą ręką. Turlanie piłki może odbywać się w pozycji stojącej, w siadzie lub w klęku.

2. Toczenie dużej piłki po śladzie

Przygotuj dużą piłkę i taśmę malarską.

Rodzic naprzemiennie z dzieckiem toczą dużą piłkę po wyznaczonym torze wyklejonym taśmą malarską na podłodze, początkowo obiema rękami, potem jedną ręką. W zabawie można wprowadzić element rywalizacji – kto szybciej doprowadzi piłkę do celu.

3. Granie na piłce

Przygotuj dużą piłkę i instrumenty.

Rodzic na wybranym instrumencie wystukuje rytm, który dziecko odtwarza, stukając rękami w piłkę. W tej aktywności należy pamiętać o stopniowaniu trudności i dostosowaniu głośności dźwięków do możliwości i potrzeb dziecka. Zabawę przeprowadzamy, zamieniając się rolami.

4. Zabawy na piłce

Przygotuj dużą piłkę, układankę, proste puzzle albo woreczki lub piłeczki.

Rodzic pozwala dziecku wybrać proste puzzle/układankę/zabawkę manualną i kładzie je przed piłką w niewielkiej stercie. Następnie pomaga dziecku ułożyć się na piłce w pozycji na brzuchu, tak aby ze swojej wysokości dziecko sięgało do puzzli. Dziecko dobiera puzzle/klocki pojedynczo, przenosi ciężar ciała i układa elementy układanki we właściwym miejscu. Inną propozycją jest rzucanie woreczkami lub piłeczkami do pojemnika ustawionego przed piłką.

5. Rzuty do celu w siedzeniu na piłce

Przygotuj dużą piłkę, małe piłeczki lub woreczki i pojemnik.

Rodzic ustawia pojemnik, do którego dziecko będzie celowało małymi piłkami, woreczkami gimnastycznymi lub innymi elementami. Dziecko siada na piłce, a rodzic je asekuruje, ustawiając się z boku. Następnie podaje dziecku przedmioty do rzucania, prowokując przekraczanie linii środkowej ciała (jeśli dziecko chwyta przedmioty prawą ręką, warto ustawić się z jego lewej strony, i odwrotnie)

6. Toczenie piłki stopami i dociskanie jej do ściany

Przygotuj dużą piłkę i miejsce przy ścianie.

Dziecko kładzie się na plecach (na macie, lub materacu) przy ścianie. Rodzic umieszcza piłkę między ścianą, a nogami dziecka. Zadaniem dziecka będzie toczenie piłki stopami w górę i w dół. Po każdym przetoczeniu piłki dziecko dociska ją stopami do ściany kilka razy.

7. Rzucanie i łapanie piłki

Przygotuj średniej wielkości piłkę oraz naklejki.

Rodzic wspólnie z dzieckiem naklejają naklejki na piłce.

Rodzic i dziecko rzucają do siebie piłkę. Zadaniem uczestników zabawy jest złapanie piłki oburącz i nazwanie obrazka na naklejce znajdującej się między rękami. Dziecko rzuca piłkę do rodzica w sposób, o jaki zostanie poproszone: rzut znad głowy, rzut po przełożeniu piłki pod kolanem, rzut z prawego/lewego ramienia, rzut po przełożeniu piłki wokół pasa.

8. Przenoszenie małych piłek

Przygotuj małe piłki, drewniane łyżki oraz dwa pojemniki.

Rodzic rozsypuje piłki po pokoju i ustawia dwa pojemniki – po jednym dla dziecka i dla siebie. Każdy z uczestników otrzymuje drewnianą łyżkę. Na sygnał zaczyna się zabawa w zbieranie piłek. Przy pomocy drewnianych łyżek dziecko i rodzic przenoszą piłki do swoich pojemników ustawionych na środku pokoju.

9. Zabawa kolczastą piłeczką

Przygotuj piłkę z kolcami i małe gumki recepturki.

Dziecko nakłada na kolce małe gumki, tworząc ciekawe kształty.

Ćwiczenie można wykonywać, utrudniając w sposób dostosowany do potrzeb i możliwości dziecka (układanie przy równoczesnym huśtaniu, sięganie po recepturki, które są poza zasięgiem ręki – po prawej i lewej stronie, przyczepione spinaczami czy w miejscu, do którego dziecko będzie dobiegać).

10. Piłeczkowe kręgle

Przygotuj małe, lekkie piłeczki oraz rolki po papierze toaletowym.

Rodzic wspólnie z dzieckiem układa „kręgle”, stawiając rolki po papierze toaletowym. Dziecko wybiera piłkę, która posłuży za kulę do „kręgli” i próbuje zbić kręgle, trafiając w rolki.

11. Przekładanie piłki stopami

Przygotuj małe piłeczki oraz taśmę malarską.

Rodzic przykleja na podłodze linię z taśmy izolacyjnej lub malarskiej. Po obu stronach taśmy układa piłeczki. Dziecko siada na podłodze na początku linii, podpiera się rękami z tyłu, a stopami przekłada po kolei piłki z jednej strony taśmy na drugą.

12. Masaż piłką

Przygotuj różne piłki.

Dziecko kładzie się na brzuchu, a rodzic masuje różne części ciała dziecka, nazywając je. Ważne, aby zapytać o odczucia dziecka.